Jaisalmer en Sam Dunes

Vandaag gaan we met de gids het fort bezoeken en we vertrekken vroeg ook omdat we in de loop van de middag doorrijden naar de Sam Dunes 45 km verderop. Zover is het nog niet. Het fort in Jaisalmer is gebouwd net zoals de meeste gebouwen hier van geel zandsteen en wanneer de zon, en wanneer is ie er niet, erop schijnt heeft het gesteente een prachtige gouden gloed. Hierom word het ook wel eens het Golden Fort genoemd. De gids neemt ons mee door de smalle straatjes van Jaisalmer en het is er al een gezellige drukte. 

Op de verschillende huizen zien we Ganesh afgebeeld staan en de gids legt uit waar we naar kijken. Als een koppel gaat trouwen wordt er een kaart naar de tempel gestuurd met de voorgenomen trouwdatum. In de tempel wordt gebeden voor een voorspoedig huwelijk en de kaart wordt bewaard tot en met de trouwdatum. Op de muurschildering staat de trouwdatum en Ganesh afgebeeld en er wordt gevraagd om geluk, gezondheid en voorspoed. We kwamen er een tegen van een winkel waarin vooral gevraagd werd om voorspoed, er werden muizen of ratten met creditcards afgebeeld.

In het fort is er uiteraard plek voor de Maharadja gemaakt. Hij heeft zijn paleis met daarin een wit marmeren stoel waar hij audiëntie hield voor het volk. Aan zijn linkerhand is het paleis van de koningin en alle ramen hebben een fijn rasterwerk waar de dames wel door naar buiten konden kijken maar zelf niet gezien konden worden. De vrouwen want het zullen er ongetwijfeld meer dan een zijn geweest mochten niet naar buiten. Ook hier weer overal de koeien, ook in die kleine straatjes die op hun gemak rondlopen, voorbij scheurende tuktuks en toeterende brommers of niet. Een koe loopt met ons mee naar boven en kijkt ons regelmatig aan, ze is aan het bedelen om eten. Deze is gelukkig wel vriendelijker dan die andere. De koeien zijn eigendom van iemand en onderweg hebben we een aantal keer gezien dat ze ook eten kregen. Ik heb koeien ook afval zien eten uit de vuilnishopen die overal op straat liggen en zelfs een koe gezien die een flink stuk plastic naar binnen probeerde te werken. Die zal dat  niet overleven schat ik in. Nog geen enkele keer heb ik een vuilnisophaal dienst gezien. Afval wordt op het platteland en langs de wat grotere wegen ook in de stad verbrand. Prullenbakken zie je nauwelijks.  Wel heb ik ergens onderweg platgedrukte  plastic flessen gezien die bijeengebonden waren in grote balen. Ergens geeft me dat ook weer hoop dat er misschien een verandering gaande is. We strijken met groep neer voor een kopje koffie en met twintig man is het tentje direct vol. De koffie ik had een cappucino is verrassend goed, zonder de bitterheid die cappucino wel eens kan hebben. Het is de eerste kop koffie die ik deze vakantie drink want overal wordt oploskoffie geserveerd.

We bezoek de grootste Havelli van de stad. Een Havelli is eigenlijk het huis van een handelaar. Van hieruit regelde hij zijn zaken. Niet onverdienstelijk gezien dit de grootste Havelli van Jaisalmer is en bijzonder rijk is ingericht. De man hield duidelijk van bling bling want het springt je tegemoet. Het is nog steeds in gebruik als handelshuis want op de begane grond bevindt zich een stoffen handelaar. Door de koffie moet ik plassen en er is zowaar een toilet. Dit is bepaald geen bling bling zoveel gorigheid. Een havelli is gebouwd om een vierkant binnenplaatsje met een open ruimte. Hieromheen liggen alle kamers met een gang en trappen en het heeft een plat dak. Hoewel de kamers niet groot zijn, zijn er wel veel kamers waardoor er veel oppervlakte is. Ik vond het apart om te zien maar niet bijzonder mooi. Verschil in smaak zullen we maar zeggen.  We hebben een paar uur vrij te besteden voor we naar de Sam Dunes gaan en ik besluit met de gids mee te gaan naar een zilver/goudsmederij. Het duurt even voor we een tuktuk gevonden hebben want niet iedereen weet waar het is. We zijn met drie dames en de gids. Het smederijtje is klein, er werken drie mensen en het werk is fijn.

In de verkoopruimte die veel groter is worden we hartelijk ontvangen. We nemen plaats en krijgen die heerlijke chai thee en een flesje water. De verkoopruimte is in het huis van de familie en de vrouwen zijn aan het werk, schoonmaken en koken. We leggen apart wat we mooi vinden en later wordt er een prijs bepaald. Ik ben op zoek naar een zilveren ketting voor bij de hanger die ik eerder kocht. De kettingen die hij laat zien hebben een veel te grove schakel voor de hanger. Het moet van ver komen maar uiteindelijk vind ik iets wat bevalt. Ook kies ik een armband uit met groene steentjes maar ik betwijfel of het allemaal echt zilver is en bovendien is hij duur en vind ik de armband toch iets te fijn voor mijn stevige polsen. Ik hou het bij het kettinkje, en wanneer ik w3rbij mijn koffer kan zie ik dat het een goede keuze is.

We komen op de weg terug een aantal groepsleden tegen die delen een snoepje uit waar een papiertje omheen zit. Wanneer ik dat later in een van de schaarse prullenbakken gooi die ik tegenkom wordt dat opgemerkt door een man aan de overkant. Met een grote grijns op zijn gezicht steekt hij twee duimen omhoog. Ik bedank hem voor het compliment. Het is mooi om te zien dat er dus blijkbaar wel wat gaande is op dat gebied, ook bij de bevolking.

Terug naar de bus we gaan op weg naar de Sam Dunes, voorlopig zie ik nog geen woestijn zoals je je dat bijvoorbeeld voorstelt van de Sahara. Het is een wat begroeid gebied met lage struiken, bomen en halfhoge struiken met brede ronde bladeren. Onderweg zijn er verschillende tentenkampen te zien en sommigen zijn behoorlijk groot. We komen bij het onze en als we voorbij de receptie zijn zien we dat de hutten in een vierkant zijn opgesteld. Mijn huisje ligt aan de overkant van de receptie. In het midden is een vierkant betonnen platform gebouwd met daarop een podium en zijn er lussen zodat je aan kunt liggen. Er is ook ruimte voor een kampvuur. Ik sjok met mijn reisrugzak waar nu de spullen voor een nacht inzitten door het zand naar mijn huisje. Degenen die weten hoe ik denk over zand in mijn schoenen...................aan zand hier geen gebrek. Het huisje ziet er leuk uit maar is alles behalve van schoon. Wanneer ik de handdoeken pak blijkt dat deze door drie voorgangers zijn gebruikt en men het niet nodig heeft gevonden ze tussendoor te wassen. Zand, lippenstift en schimmel vechten om de meest prominente plek. Het bed is niet verschoond en de gebruikssporen van dingen waar ik niet eens over na wil denken zijn nog zichtbaar. Het kan nog erger. Naast het huisje van een van mijn reisgenoten ligt een stukje grond braak dat gebruikt wordt als dumpplek voor afval. Er liggen dozen, flessen en volle poepluiers. De temperatuur is boven de dertig graden dus het rook er niet fris zullen we maar zeggen. Mijn reisgenoot is een man en regelde binnen no time schone handdoeken en iemand die die rotzooi op kwam ruimen. Ik heb om schone handdoeken en lakens gevraagd en als Aditye geen actie had ondernomen had ik nu nog op schonen handdoeken en lakens moeten wachten. Je hebt als vrouw dus echt geen moer te vertellen, heel frustrerend.

Om vijf uur stappen we op de kameel en hoewel ik vroeger echt veel paardgereden heb was het flink wennen. Een dun touwtje om me vast te houden en eerlijk gezegd stond na vijf minuten het zweet in mijn handen. Na een tijdje kon ik  wat meer ontspannen en begon ook het landschap te veranderen de begroeiing verdween om plaats te maken voor echte zandduinen. Wel steken wel nog even een weg over met een heliplatform waarschijnlijk gebruikt door rijke stinkers die dan ff invliegen of zo. De kamelen lopen rustig achter elkaar aan en ik begin er zelfs een beetje lol in te krijgen. Wanneer we een klein stukje de zandduinen in zijn gelopen, laten de kamelen drijvers de dieren op hun knieën zakken. Dat gaat in drie etappes. Eerst knielen op de voorpoten terwijl wij achterover moesten leunen anders donder je eraf, dan de achterpoten naar beneden en ben je bijna recht en dan zakt ie door de heupen en ben je weer helemaal horizontaal.  We  lopen een stuk het zandduin op en ploffen daar neer in het zand, nog meer zand, om van de zonsondergang te genieten. Het is een mooi gebied en als het stil is in de groep doet de sfeer me denken aan het waddengebied wanneer het anker uit is en de boot vast ligt op het zand. Gek dat je in gebieden die zover uit elkaar liggen hetzelfde gevoel kunt ervaren. Ik geniet van het mooie uitzicht. Lang blijft het niet stil, de lokale muziekanten zitten op hun knieën in het zand te wachten tot we allemaal te drinken hebben. De gids heeft rum en cola meegebracht. Wanneer iedereen is voorzien van een drankje en een snack, beginnen zij te spelen en te zingen. Het blijft muziek die ik lastig vind te waarderen. Het ligt denk ik te ver van mijn gewenning vandaan. Doordat het nevelig is is er niet echt een zonsondergang maar verdwijnt de zon in de nevels en daardoor duurt het ook nog even voordat het helemaal donker wordt. We stappen weer op en ditmaal stap ik achterop bij Carla waar ik wel vaker mee optrek. Wanneer we weer bij het tentenkamp aankom is het donker. De terugtocht liep veel ontspannender dan de heenreis misschien wel door dat beetje rum dat ik had gedronken

Marga had fors meer gedronken dan ik en ook pure rum gedronken. Die moest met een jeep worden opgehaald omdat ze dreigde van de kameel te donderen. Die kon letterlijk niet meer op haar benen staan. Any way die is door een paar mensen in bed gelegd en hebben we de hele avond iets meer gezien.

Een snackje en thee, een  cultureel programma later bestaande uit een band met zangeres/danseres en daarna eten. Het was niet echt bijzonder en de eetzaal echt vreselijk. Een rechthoekige bak die fungeerde als klankkast zonde vilt onder de poten van de stoelen wat dus vreselijk krast op de betonnen vloer en om het af te maken een flinke bak met tl lampen.

Na het eten een Kingfisher gehaald en voor het busje van de buren nog even zitten kletsen. Ook nog geprobeerd om fotos te maken van de sterrenhemel maar dat is helaas niet gelukt. Dan is het tijd om naar bed te gaan.